Jakie rynny wybrać ?

Gdy
układamy pokrycie dachowe, przychodzi czas na wybór orynnowania.
Wówczas pada pytanie: tradycyjne metalowe czy może tańsze, plastikowe?
Odpowiedź
jest dość prosta – oba materiały maja porównywalna trwałość Zatem
ważniejsze jest by rynny odprowadzały skutecznie wodę z połaci
dachowych. Najistotniejszy jest właściwy montaż i dobór do materiału
pokrycia dachu.
Orynnowania z obydwu materiałów dostępne są w
kompletnych systemach, które składają się z: poziomych rynien i ich
zamknięcia (inaczej denka lub zaślepki), wewnętrznych i zewnętrznych
narożników, którymi zmienia się kierunek biegu rynien, haków rynnowych,
łączników oraz odpływów przelotowych (leje spustowe), pionowych rur
spustowych i kolanek, obejm, muf, trójników i wylewek, akcesoriów
dodatkowych, takich: siatek, czyszczaków, rewizji i wpustów. Zarówno
metalowe, jak i plastikowe orynnowania dobiera się do efektywnej
powierzchni dachu (EPD), którą powinien obliczyć architekt, projektant,
dekarz lub doradca techniczny z firmy dystrybuującej orynnowanie. Po
ustaleniu EPD, dobiera się odpowiednią średnicę rur spustowych oraz
przekrój rynien.
Dla przykładu: skuteczne odwodnienie dachu o
powierzchni: do 60 m2 zapewnią rynny o średnicy 100 mm i rury spustowe
70 mm, około 100 m2 – odpowiednio rynny 125 mm i rury spustowe 100 mm.
Dobór przekroju rynien określa się w ten sposób: 1 m2 rzutu poziomego
odwodnionej połaci wymaga 0,8–1 cm2 przekroju rynny. Jeśli dachy nie
posiadają koszy, czyli miejsc połączenia dwóch połaci dachowych, liczbę
tę można zmniejszyć do 0,5 cm2 na 1 m2 rzutu połaci. Przekroje rynien i
rur spustowych można określić również  według specjalnych tabel,
opracowanych przez producentów systemów odwodnień.

Rynny
metalowe i PVC mające podobne właściwości i wytrzymałość, to jednak
zachowują się nieco odmiennie w różnych warunkach.       


Dachy silnie nasłonecznione
W
przypadku dachów o silnym nasłonecznieniu lepiej sprawdzają się  rynny
metalowe – stalowe i miedziane, ponieważ lepiej znoszą duże różnice
temperatur. Dotyczy to szczególnie stali i miedzi, zachowujących swoje
właściwości od –40 do +100oC. Aluminium jest odporne na temperatury w
zakresie od –30 do +100oC,
a tytanocynk od –30 do +90.
PVC zachowuje
swoje właściwości w temperaturze od –30 do +60oC; lecz wpływem ciepła
nieznacznie się rozszerza. Elementy orynnowania z PVC należy łączyć tak,
by mogło się swobodnie rozszerzać. Do tego celu stosuje się specjalne
uszczelki z EPDM, czyli tworzywa odpornego na warunki atmosferyczne.
Uszczelki EPDM umożliwiają swobodne ruchy wszystkich elementów, a
jednocześnie dobrze uszczelniają cały system rynnowy.
Uwaga! Na dach
silnie nasłoneczniony lepiej wybrać rynny w jasnym kolorze, np.
jasnobeżowym lub popielatym. Ciemniejsze rynny pod wpływem słońca
płowieją.

Dom wśród drzew
Stojące
blisko domu drzewa często ocierają się o rynny, rysując je. Na rynnach
PVC takich rys nie widać. Drzewa mogą uszkodzić zewnętrzną powłokę np.
stalowych rynien, co przyspieszy ich niszczenie. Podobnie rzecz ma sę z
rynnami aluminiowymi i tytanocynkowych.

Co na śnieg?
W
warunkach zimowych, gdy śnieg zalega na połaciach dachowych i w każdej
chwili może się zsunąć, a lód skuwa nasze orynnowanie, najlepiej mieć
rynny stalowe. Rynny aluminiowe, tytanocynkowe, też dobrze się
sprawdzają.
 Rynny z PVC są twarde, więc ich zaletą jest to, że nie
uginają się pod naporem śniegu. Aby temu zapobiec warto zainstalować na
dachu specjalne płotki śniegowe, które nie dopuszczają do zsuwania się
śniegu.
Można tez zainstalować kable grzejne w rynnach podłączone do
czujnika temperatury, które zapobiegają zamarzaniu wody w rynnach. Jeśli
mamy rynny metalowe, takie zabiegi są niepotrzebne.

Zanieczyszczenia powietrza
Czynniki
takie jak kwaśne deszcze sprzyjają korozji niektórych rodzajów
orynnowania, innym nie szkodzą wcale. PVC Wykazuje całkowitą odporność
na korozję i utlenianie, a dla orynnowania stalowego słona mgła, kwaśny
deszcz i inne zanieczyszczenia powietrza będą niebezpieczne. Stal musi
być zabezpieczana powłokami ochronnymi jak cynk, poliester, plastisol.
Rynny z tytanocynku lub miedziane są jeszcze bardziej odporne na warunki
atmosferyczne po utlenieniu wierzchniej warstwy czyli ”spatynowaniu”,
które następuje samoczynnie lub zostaje wykonane przez producenta.

Wybór
orynnowania powinien być uzależniony od terenu na jakim stoi dom oraz
pokrycia dachowego. Ogólna zasada mówi, ze PVC możemy zastosować do
każdego rodzaju pokrycia, natomiast metalowe rynny powinny być dobrane
wg zasady: miedź do miedzi, stal do stali itd.
Do połaci krytych
dachówką, można użyć każdego rodzaju metalowych rynien. Jednak do papy
lepiej nie używać rynien miedzianych ze względu na związki siarki
spływające z poszycia do rynien.

Trwałość
Trwałość
orynnowania w dużej mierze zależeć będzie od poprawności montażu. Przed
wykonaniem orynnowania należy starannie wykonać obróbki blacharskie
przy krawędziach dachu. Jeśli jednak montaż wykonany jest jak należy
wówczas do głosu dochodzą właściwości samego materiału i tak: najdłuższą
żywotność ma miedź, bo nawet do 300 lat, tytan-cynk 80-120 lat, stal
powlekana oraz PVC 40-50 lat.

Do wyboru, do koloru...
Zarówno
rynny PVC jak i z metali mają przeróżne kształty. Są półokrągłe,
trapezowe, w kształcie gzymsu. Posiadają tez takie rozwiązania jak
podwójne dno czy perforowane dno by woda ściekała nawet przy zatkanej
rynnie np. liśćmi.
Rury spustowe są okrągłe lub kwadratowe, a te łączy się rynnami trapezowymi.
Kolorystyka
obecnie jest dość bogata bo zawiera nawet dziesięć kolorów: ceglasty,
biały, odcienie brązu, beżu, czerwone, niebieskie i zielone.
Zamiast
rur spustowych można zastosować łańcuchy lub tzw. Rzygaczy, czyli
ozdobnego zakończenia rynny mającej za zadanie wychlapywać wodę z dala
od budynku.

Koszty
Systemy rynnowe
wykonane z PVC są najtańsze: np. do dachu czterospadowego o powierzchni
150 m2 system kosztuje, w zależności od producenta – od 1200 z do 2200
zł. Systemy stalowe są nieco droższe i kosztują 3800–4200 zł. Koszty
orynnowania dachu z pozostałych rodzajów blachy: aluminiowej to ok. 3000
zł, tytanowo-cynkowej – ok. 3500 zł,  miedzianej – ok. 6400 zł.

Podsumowując,
nie ma uniwersalnego rozwiązania na orynnowanie naszego domu. Należy
wziąć pod uwagę warunki atmosferyczne, różniące się w zależności od
lokalizacji, konstrukcję dachu i materiał pokrycia, a dopiero na końcu
nasze upodobania.

Jakie rynny wybrać ?
Jakie rynny wybrać ?