Taras to nie tylko ozdoba domu, ale te miejsce, gdzie dobrze się odpoczywa, rozmawia, czasami pracuje i spędza czas z najbliższymi. Jak wykonać go poprawnie?
Bardzo łatwo znaleźć przykłady tarasów, w których już po pierwszej zimie pojawiaj się pęknięcia, z posadzek odpadają płytki, a jeśli pod tarasem jest pomieszczenie mieszkalne – przecieki. Jak z tego wynika, nie sztuka zbudować taras: sztuka zrobić to tak, aby był trwały, piękny i nie przysparzał kłopotów przez długie lata.
Tarasy na gruncie
Tarasy te, nazywane te naziemnymi, całą powierzchnią spoczywają na gruncie. Choć nie są częścią domu, zwiększają jego przestrzeń, łącząc go z ogrodem, i ułatwiaj kontakt z przyrodą. Wykonuje się je na nasypie lub na poziomie gruntu. Mogą mieć nawierzchnię trawiastą, żwirową lub utwardzoną jednym z następujących materiałów: kostka kamienna lub betonowa, płyty kamienne lub betonowe, monolityczna płyta betonowa z okładzin – np. z pytek ceramicznych, drewna itp., bruk drewniany, podkłady kolejowe lub ich betonowa imitacja. Uwaga! Na nawierzchnie tarasów nie należy używać podkładów kolejowych pochodzących z rozbiórki torów kolejowych, ponieważ ze względu na zawartość kreozotu, którym są impregnowane, wydzielają one drażniący zapach nawet po wielu latach użytkowania. Z terenu, na którym ma by taras, usuwa się ziemię roślinną i układa podsypkę z piasku (taras bez podsypki może nierównomiernie osiadać, zwłaszcza na gruntach gliniastych lub ilastych). Bez względu na rodzaj nawierzchni taras ziemny – aby nie zatrzymywała się na nim woda – trzeba wybudować ze spadkiem 2% (czyli 2 cm na każdy metr długości) w kierunku od budynku. Jeśli tarasem ma by betonowa pyta na gruncie, trzeba ułożyć warstwę izolacji przeciwwilgociowej. Taras, którego powierzchnia nie wystaje ponad poziom terenu, można traktować jako utwardzenie terenu i nie trzeba mieć pozwolenia na jego budowę (nie jest formalnie tarasem). Jednak w lokalnych przepisach może być określona minimalna powierzchnia biologicznie czynna (czyli porośnięta roślinnością), a wtedy teren utwardzony traktowany jest jako zmniejszenie tej powierzchni. Wszystkie inne konstrukcje tarasów – czy to na nasypie, czy ponad gruntem, wymagaj pozwolenia na budowę.
Schematy tarasów na gruncie:
Taras ziemny na płycie betonowej
Konstrukcje tarasów nad gruntem
Tarasy wyniesione buduje się zazwyczaj nie wyżej niż jeden metr nad terenem. Konstrukcją takiego tarasu jest płyta oparta na słupkach lub ścianach fundamentowych. Fundamenty – stopy lub ławy – sięgają zazwyczaj poniżej głębokości zamarzania gruntu (zależnie od regionu kraju powinno to by od 0,8 do 1,4 m). Prace fundamentowe najlepiej wykonać w tym samym czasie, gdy wykonuje się fundamenty budynku. Tarasy nad terenem wykonuje się zwykle w konstrukcji żelbetowej lub drewnianej. Strop żelbetowy. Opiera się na słupkach lub ścianach fundamentowych. Konstrukcja stropu tarasu może być dwojakiego rodzaju: monolityczna, czyli betonowana w deskowaniu po zmontowaniu zbrojenia zgodnego z projektem; z prefabrykowanych belek żelbetowych i ułożonych na nich pustaków, które czy się w całość warstwą tzw. nadbetonu, czyli mieszanki betonowej, którą wypełnia się przestrzenie między pustakami a belkami; po stwardnieniu nadbeton tworzy gładką górną powierzchnię płyty.
Strop można oprzeć na słupach, które łączy się belkami poprzecznymi. Konstrukcje drewniane. Są znacznie lżejsze od żelbetowych, dlatego wystarczy oprzeć je na słupkach, zwykle nawet bez stóp fundamentowych. Na gruntach niewysadzinowych (piaskach) posadowienie może być płytkie (0,5 m poniżej poziomu terenu), co ogranicza zakres robót ziemnych. Na słupkach murowanych lub betonowych układa się legary drewniane, a na nich – pokład (poszycie) tarasu z desek z drewna krajowego lub egzotycznego. Konstrukcja drewniana powinna być chroniona przed wilgocią i kontaktem z gruntem. W tym celu powinno się ją wynieść co najmniej 30 cm ponad poziom terenu, tyle więc muszą wystawać ponad grunt podpierające ją słupki. Przed ułożeniem legarów trzeba je odizolować od słupków warstwą papy lub folii budowlanej. Aby woda deszczowa nie spływała wzdłuż pokładu tarasu w stron elewacji budynku, legary powinny być do niej równoległe, a deski poszycia – prostopadłe. Deski należy układa z odstępami ok. 1 cm, aby mogły swobodnie rozszerzać się i kurczyć pod wpływem zmian wilgotności i temperatury: tylko na takim ażurowym pokładzie nie będzie zatrzymywać się woda. Ważne jest też układanie desek pokładu stron dordzeniową ku górze, gdy wtedy po spaczeniu przybiorą kształt wypukły. Wszystkie elementy drewniane powinny by zaimpregnowane. Uwaga! Deski pokładu nie powinny być szersze niż 15 cm, gdyż wtedy widoczne byłyby w nim nierówności spowodowane naturalnym paczeniem się drewna.
Schematy tarasów nad gruntem:
Tarasy nad pomieszczeniami
Taki taras jest połączeniem stropu i dachu, które w budownictwie nazywane jest stropodachem. Konstrukcja taka – najczęściej jest to strop żelbetowy – jest częścią budynku, dlatego powinna być wykonana ściśle według projektu, a nad jej wykonaniem powinien czuwać kierownik budowy. Tarasy nad pomieszczeniami ogrzewanymi są poddawane bardzo trudnym obciążeniom, bo oprócz tego, że – jak wszystkie – wystawione są na wpływy atmosferyczne, to od dołu ogrzewane są tak, jak ogrzewane jest pomieszczenie. W skrajnej sytuacji może to oznacza na przykład temperaturę ok. 20°C od spodu i –20°C – od zewnątrz. Dlatego konstrukcja tarasu powinna bez zniszczeń znosi znaczne rozszerzanie się materiałów w dolnej części i kurczenie się tych, które są poddane działaniu mrozu. Ze względu na charakter obciążeń strop tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym powinien być chroniony: od góry – izolacją termiczną minimalizując straty ciepła z pomieszczenia pod tarasem; izolacja ta powinna być zabezpieczona przed wodą deszczową i z topniejącego śniegu, a ta z kolei – przed uszkodzeniami mechanicznymi wynikającymi z użytkowania tarasu; od dołu – przed parą wodną, która zimą wędruje zawsze z wilgotnego środowiska w pomieszczeniu do suchego otoczenia budynku; w miejscu konstrukcji tarasowej, gdzie mogłyby wystąpić naprężenia (a wskutek tego – uszkodzenia) spowodowane różnym rozszerzaniem się materiałów poddanych ogrzewaniu i chodzeniu, niezbędna jest też warstwa poślizgowa, która umożliwia wzajemne ruchy warstw bez powodowania uszkodzeń.
A oto dokładniejsze omówienie warstw stropodachu tarasowego – w kolejności, w jakiej się je układa.
Strop
Zazwyczaj jest to konstrukcja żelbetowa, a w domach drewnianych – drewniana. Musi by wykonana ściśle według projektu, adaptowanego do konkretnej lokalizacji budynku, od niej bowiem zależą niektóre obciążenia (na przykład śniegiem).
Warstwa spadkowa
Formuje się j na powierzchni gotowego stropu ze spadkiem 1–2% na zewnątrz budynku – z jastrychu cementowego. Najlepiej użyć do tego specjalnych gotowych mieszanek i przestrzegać podanego przez producenta czasu sezonowania, to znaczy czekać z układaniem następnych warstw, aż ów jastrych osiągnie odpowiednią wytrzymałość.
Paroizolacja
Jej zadaniem jest ochrona izolacji termicznej przed zawilgoceniem parą wodną penetrujcą z wnętrza pomieszczenia pod tarasem. Zimą pary tej jest znacznie więcej w ogrzewanym wnętrzu domu aniżeli na zewnątrz, a że ma ona bardzo niewielką lepkość, unoszona z ciepłym powietrzem w stronę stropodachu, z łatwością wnika we wszelkie nawet najdrobniejsze szczeliny. Jeśliby do tego dopuścić, skraplałaby się w zimniejszej warstwie izolacji termicznej i zawilgacała ją. Wskutek czego szybko doszłoby do takiego na-gromadzenia się wody, że na suficie pomieszczenia ukazałyby się najpierw plamy sygnalizujące przecieki, a w miarę postępu zniszczeń mogłoby nawet dojść do zalewania pomieszczenia pod tarasem. Na paroizolacji używa się folii paroszczelnej, której pasy powinno się bardzo starannie czy na zakład tam dwustronnie klejąc.
Izolacja termiczna
Izolacja termiczna powinna przede wszystkim chroni przed stratami ciepła pomieszczenie pod tarasem, ale stosuje się j takie nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, jak garaż czy piwnica. Izolacja termiczna chroni je przed wahaniami temperatury samą konstrukcją stropową, co sprzyja jej trwałości. Do ocieplania tarasu najlepszy jest polistyren ekstrudowany, choć mogą to by też tańsze od niego twarde odmiany styropianu EPS 100. Izolacja powinna być bardzo starannie ułożona, a ewentualne ubytki płyt izolacji – dokładnie uzupełnione tym samym materiałem, bo w każdej szczelinie i w każdym miejscu, gdzie wskutek obłamania np. naroża płyty zostałaby pustka, powstanie mostek termiczny.
Izolacja przeciwwodna
Warstwa, która powinna niezawodnie chronić izolację termiczną przez wodą deszczową i pochodzącą z roztopów; chroni też ją przed wilgocią technologiczną z później układanego jastrychu. Układa się ją z papy termozgrzewalnej lub folii drenażowej z bardzo starannym uszczelnianiem styków. Warstwa ta powinna by wywinięta na ścianach budynku na wysoko 20 cm.
Warstwa poślizgowa
Chroni warstwę dociskową oraz pośrednio – także izolację przeciwwodną przed uszkodzeniami wskutek naprężeń powodowanych różnicami temperatury pomiędzy warstwami ogrzewanymi od spodu, a chłodzonymi od zewnątrz. Swobodę ruchów warstw zapewnić można przez ułożenie dwóch warstw papy lub folii na podsypce z piasku.
Warstwa dociskowa
Czyli podkład pod nawierzchni tarasu, chronicy izolację termiczną. Powinna to by warstwa wodo- i mrozoodpornego jastrychu cementowego grubości około 4–5 cm, zbrojona siatką stalową. Jastrych należy podzielić dylatacjami na kwadraty o boku 1,5–2 m i oddzieli od ścian budynku (np. przez ułożenie wzdłuż niej pasków styropianu, które też wyeliminują efekt mostka termicznego w miejscu tego styku). Ułożony na warstwie poślizgowej, może się swobodnie rozszerza i kurczy pod wpływem zmian temperatury. Na krawędziach warstwy dociskowej montuje się obróbki blacharskie. Po zakończeniu dojrzewania jastrychu (około 3 tygodni) pokrywa się go izolacją z tzw. płynnej folii, która zabezpiecza przed wnikaniem wody.
Posadzka
Wykańcza się ją najczęściej pytkami lub płytami kamiennymi. Materiał powinien być mrozoodporny, odporny na częste zmiany temperatury, działanie promieni UV i ścieranie, nie może też być śliski. Płyty kamienne można ułożyć bez przyklejania – na podsypce z drobnoziarnistego piasku.
Uwaga!
Płytki powinno się przyklejać na tarasie na tzw. pełną spoinę, gdyż w każdej niewypełnionej przestrzeni może zbierać się woda, która po zamarznięciu będzie rozsadzała połączenie, co doprowadzić może do odspajania się pytek.
Tarasy - prawidłowe wykonanie
Tarasy - prawidłowe wykonanie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz