Zasady montażu różnych pokryć dachowych.

Montaż pokryć dachowych

Aby dach był dobrze pokryty na wiele lat, oprócz dobrych materiałów niezbędny jest poprawny montaż materiału pokrycia i wszystkich elementów konstrukcji dachu przez ekipę dakarską.
Oto kilka słów na temat technologii wykonania pokrycia dachówkami, blachodachówką, papą, gontami bitumicznymi, płytami falistymi oraz strzechą.

Podstawowe zasady montażu dachówek:
   Przed układaniem dachówek należy wykonać szczelny podkład w postaci folii paroprzepuszczalnej lub jeśli stopień nachylenia połaci czy warunki klimatyczne w miejscu budowy tego wymagają, pełnego deskowania pokrytego papą.
  Dachówki układa się na łatach przybitych do kontrłat i pokrytych folią dachową lub też na pełnym deskowaniu z papą lub folią. Łatę okapową warto podmienić na deskę, dzięki czemu pierwszy rząd dachówek będzie oparty na większej powierzchni, co uchroni je przed zniszczeniem przez zalegający na krawędzi dachu śnieg.
Rozstaw łat należy wymierzyć stosownie do konkretnego modelu dachówki.
Potem montuje się grzebienie okapu, montuje obróbki blacharskie i rynny.
Dachówki układa się w rzędach poziomych, zaczynając od okapu. Utrzymują się pod własnym ciężarem, jednak dla dodatkowego zabezpieczenia przed silnym wiatrem należy zastosować klamry co trzecią dachówke po skosie, również dachówki skrajne trzeba przymocować te przy koszach, przy kominach, wokół okien połaciowych.
Przy dużym kącie nachylenia dachu lub lokalizacji budynku narażonej na działanie silnych wiatrów, mocowania mogą wymagać wszystkie dachówki na całej połaci.
Jeżeli musimy ciąć dachówkę, należ zrobić to tak by pył z ciecia nie pozostał na folii paraprzepuszczalnej ponieważ może zatkać jej otwory i spowodowac utratę jej właściwości. 
Podczas układania pokrycia, w odpowiednich miejscach należy ułożyć dachówki przelotowe, przeznaczone do wyprowadzenia ponad dach anteny, rury wentylacyjnej, czy wsporników pod ławę kominiarską.
Mimo że zalecany kąt nachylenia dla dachówek wynosi 22–60°, to można je również układać na dachach o mniejszym kącie nachylenia (15–30°), ale wówczas trzeba ułożyć warstwę szczelnego krycia wstępnego – sztywne poszycie z desek albo płyt OSB z papą lub folią. Na bardzo stromych fragmentach dachu (powyżej 75°) natomiast mocuje się każdą dachówkę oddzielenie, aby nie spadły pod własnym ciężarem lub podczas silnego wiatru.


Krycie dachów - Zasady montażu blachodachówki
   Pokrycie dachowe z blachy profilowanej, czyli pokrycie z blachodachówki albo blachy trapezowej montuje się zwykle na ruszcie nośnym wykonanym z łat i kontrłat drewnianych. Można też zastosować specjalne łaty stalowe.
 Arkusze blachodachówki układa się od okapu do kalenicy, a do ich mocowania używa się wyłącznie wkrętów samonawiercających, tzw. farmerskich z gumową podkładką, umieszczając je zawsze w dole przetłoczenia po 5–6 sztuk na 1 m2, a wzdłuż okapu i kalenicy – w każdym zagłębieniu fali. Po ułożeniu arkuszy, na całym dachu mocuje się wiatrownice oraz gąsiory kalenicowe. W kalenicy należy pozostawić 5-centymetrową szczelinę wentylacyjną między schodzącymi się arkuszami pokrycia.
Ruszt montuje się z kontrłat i łat drewnianych, czyli listew o przekroju 2 x 3 lub 4 x 6 cm, koniecznie zaimpregnowanych. Kontrłaty przybija się równolegle do krokwi, a łaty prostopadle do kontrłat.
Rozstaw łat może być różny i zależy od konkretnego typu pokrycia. Dowiemy się tego od producenta lub sprzedawcy blachodachówki lub blachy płaskiej.
Ruszt zbijamy zwykłymi gwoździami. Między kontrłatami a krokwiami umieszcza się warstwę izolacyjną z folii wstępnego krycia.
Pokrycie dachowe z blachy profilowanej, czyli pokrycie z blachodachówki albo blachy trapezowej montuje się łatwiej niż blachę płaską. Trzeba się jednak bardziej napracować nad przygotowaniem rusztu nośnego z łat i kontrłat oraz ułożeniem izolacji przeciwwilgociowej dachu.
Arkusze blachodachówki mocuje się do łat przybitych do kontrłat, zaczynając od dołu połaci. Rozstaw łat ustala producent pokrycia i trzeba się do tego stosować. Można wykorzystać tańsze, tradycyjne łaty drewniane, koniecznie zaimpregnowane środkiem chroniącym przed grzybami, lub specjalne łaty stalowe. Zaletą łat stalowych jest to, że nie trzeba ich niczym zabezpieczać (są ocynkowane) i da się je przykręcać od razu do krokwi. Zbędne będą kontrłaty.
Do mocowania arkuszy blachodachówki służą wkręty wzbogacone o specjalne kapturki uszczelniające z tworzywa EPDM. Aby przymocować arkusz blachy profilowanej do konstrukcji nośnej, wkręty długie (35 mm) umieszcza się w dole fali. Jeśli łączymy tylko krawędzie arkuszy, wkręty kótsze (20 mm) muszą się znaleźć w górnej części fali.
Arkusze blachodachówki montuje się na zakład, przykrywając rowki kapilarne uformowane w ich krawędziach.
Uwaga! Cynk jest materiałem kruchym w niskiej temperaturze, dlatego blachodachówki wykonane z blachy tytanowo-cynkowej lub cynkowej trzeba układać w temperaturze powyżej 5°C.

Krycie dachów - Zasady montażu papy
   Sposób układania pap jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania całego systemu izolacyjnego. Wybór odpowiedniej metody zależy od typu oraz kąta nachylenia podłoża, od zastosowania dodatkowego obciążenia, a także od ogólnego stanu technicznego powierzchni izolowanej. Dokonując wyboru odpowiedniej metody trzeba pamiętać również o tym, aby cały system izolacyjny współdziałał z podłożem, czyli by tak samo reagował  jak podłoże na którym jest ułożony. Od tego zależy czy naprężenia, deformacje czy też inne czynniki zewnętrzne nie będa rozrywały pokrycia.

Oprócz najpopularniejszych termozgrzewalnych, mogą być mocowane mechaniczne (np. przy użyciu gwoździ) lub tradycyjnie (za pomocą lepiku na zimno lub gorąco). Dopuszczalne sposoby mocowania powinny być określone przez producenta materiału. Papy muszą być układane na pełnym, równym deskowaniu lub na podkładzie z płyt OSB.
W każdym z tych przypadków typ układania odnosi się zawsze do pierwszej warstwy papy. Przy wielu warstwach wszystkie następne są zawsze w pełni zgrzewane.

Krycie dachów - Bez zgrzewania
   Metoda  stosowana zwykle w przypadku dodatkowego obciążenia pokrycia wykonanego z pap ciężkimi warstwami ochronnymi (balastem) i dotyczy wykonywania dachów w systemie odwróconym (ogrody dachowe, dachy zielone).
Może być stosowana na podłożu o maksymalnym kącie nachylenia 5%. Układanie tą metodą polega na rozwinięciu papy i jej zgrzaniu w miejscach zakładów. Dodatkowo papę należy przymocować mechanicznie, wzdłużnie do podłoża oraz do stref pionowych metodą pełnego zgrzewania.

Krycie dachów - Półzgrzewanie   Można je stosować przy spadkach nie większych niż 40% na podłożu zarówno z izolacją termiczną, jak i z istniejącym pokryciem papowym (renowacja) z zastosowaniem papy perforowanej (wentylacyjnej) jako pierwszej warstwy.
Ten sposób układania polega na zgrzewaniu papy tylko w miejscach otworów w papie perforowanej. Powierzchnia otworów w papie perforowanej , a tym samym powierzchnia zgrzewania nie powinna być mniejsza niż 50% całej powierzchni układanej papy.
Zastosowanie papy perforowanej wraz z kominkami wentylacyjnymi umożliwia ciągłą wentylację przestrzeni pomiędzy podłożem a powierzchnią papy. Pozwala to na obieg i ewakuację gazów, wilgoci oraz powietrza przedostającego się poprzez podłoże, dzięki czemu można uniknąć powstawania pęcherzy oraz deformacji pokrycia izolacyjnego.
W przypadku betonowych elementów prefabrykowanych należy wcześniej pokryć miejsca łączenia tych elementów rozkładając i zgrzewając punktowo z jednej strony 20-30 cm pas papy.
Papy perforowanej nie należy układać w miejscach szczególnie narażonych na wnikanie wody pod pokrycie tj. w pasie przyokapowym, przy wpustach dachowych i korytach odpływowych, przy dylatacjach konstrukcyjnych, przy kominach i ogniomurach itp. W tych miejscach należy odsunąć papę na odległość 50 cm.

Krycie dachów - Pełne zgrzewanie
   Stosowane jest na powierzchniach o dowolnym kącie nachylenia. Aby zapewnić pełną przyczepność do podłoża oraz szczelność w miejscach okapów, attyk, dylatacji, pasów podrynnowych oraz innych zakończeń, wskazane jest zastosowanie dodatkowo mocowania mechanicznego. Dlatego też do wykonania wszelkich tego typu obróbek należy zawsze stosować papę wzmocnioną włókniną poliestrową. Przy spadku podłoża większym od 20% oprócz układania papy metodą zgrzewania można zwiększyć przyczepność oraz szczelność całego systemu izolacyjnego poprzez jego mechaniczne przymocowanie do podłoża za pomocą łączników.

Krycie dachów - Klejenie
   Stosowane jest przy spadkach nie większych niż 40% w przypadku, gdy z różnych względów nie można zastosować zgrzewania papy do podłoża. W takim przypadku papę przykleja się do podłoża przy pomocy lepiku na gorąco lub specjalnego lepiku na zimno dopuszczonego do tego typu zastosowań. Należy pamiętać, że do klejenia nadają się jedynie te papy, które posiadają od strony spodniej talk lub drobny piasek. Klejenie pap pokrytych ze spodniej strony folią można przeprowadzić po jej wcześniejszym usunięciu (np. przez stopienie).
W przypadku układania pap metodą klejenia poszczególne pasy papy powinny być połączone ze sobą w miejscach zakładów bocznych metodą pełnego zgrzewania.

Krycie dachów - Mocowanie mechaniczne
   Stosowane jest przy spadkach nie większych niż 40% przede wszystkim w przypadku dachów na podłożu z blachy trapezowej, gdzie zakres temperatury, obciążenie deszczem i śniegiem oraz ruchy podłoża wywierają większy wpływ na pokrycie niż w innych sytuacjach. Z tych powodów we wszystkich przypadkach, gdzie dachy tego typu muszą wykazać się dużą wodoszczelnością łączenie pokrycia termo- i hydroizolacyjnego z podłożem za pomocą mocowania mechanicznego jest najwłaściwszym rozwiązaniem.
Metodę mocowania mechanicznego można również stosować w przypadku dachów o podłożu betonowym.
Papę podkładową mocuje się poprzez warstwę termoizolacji do podłoża z blachy trapezowej lub betonu za pomocą łączników teleskopowych. Łączniki teleskopowe powinny być mocowane w miejscach zakładów bocznych papy w ilości:
•    3 szt. na 1 m² w strefie środkowej dachu,
•    6 szt. w strefie brzegowej,
•    9 szt. w strefie narożnej.
Dodatkowo rolki papy powinny być połączone ze sobą metodą pełnego zgrzewania w miejscach zakładów bocznych.


Zasady montażu gontów bitumicznych na dachach
   Układa się na sztywnym podkładzie (deskowanie, płyta OSB) i mocuje na zakład za pomocą gwoździ. Pod wpływem promieni słonecznych ułożone gonty ulegają samowulkanizacji i sklejają ze sobą. W miejscach szczególnie trudnych (na przykład załamania połaci) trzeba je jednak dodatkowo podkleić przy układaniu.

W wypadkach trudnych dachów o małym kącie nachylenia może również zaistnieć potrzeba zastosowania dodatkowej warstwy papy podkładowej (warto sprawdzić zalecenia producenta). Układanie gontów zaczyna się od dolnego narożnika połaci. Szerokość gontów jest oznaczona linią na każdym pasie. W zaznaczonych miejscach poszczególne pasy przybija się gwoździami.


Zasady montażu płyt falistych na dachach
   Montuje się zaczynając od okapu, układając płyty w kierunku przeciwnym do przeważającego kierunku wiatru. Zaleca się przestawne układanie płyt, rozpoczynając co drugi rząd arkuszem przeciętym wzdłuż na połowę. Przestawne układanie płyt eliminuje nakładanie się czterech grubości płyt w jednym narożu. Płyty przybija się gwoździami systemowymi. Na zakładach płyt gwoździe przybija się w każdej górnej fali, a na łatach pośrednich mocuje się je na przemian, w co drugiej fali.
Zasady montażu strzechy
Strzechę układa się na pełnym deskowaniu lub na ruszcie drewnianym, mocując wiązki trzciny drutem galwanizowanym. Pokrycie to wymaga zatrudnienia wyspecjalizowanej ekipy.