Orynnowanie

System odwodnienia dachu to nie tylko rynny i rury spustowe. ale również wiele akcesoriów, które sprawiają, że całość działa bez zarzutu, a dodatkowo wygląda estetycznie.

Większość producentów orynnowania oferuje gotowe zestawy.
Najlepszym wyjściem jednak jest zlecić dobór elementów orynnowania dekarzom. To ze względu na ewentualne roszczena co do jakości lub wad produktu. Producent przyjmie nasze roszczenia tylko jeśli orynnowanie z akcesoriami były zamontowane dokładnie z zasadami montażu przewidzianymi przez producenta


OBEJMY W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU ŚCIANY

Rury spustowe montuje się za pomocą obejm. W zależności od materiału z jakiego wykonano ścianę, obejma może
być wyposażona w śrubę z kołkiem rozporowym lub trzpień. Jedno rozwiązanie stosuje się w domach murowanych (śruba umieszczana jest w wierconym wcześniej otworze), a drugie rozwiązanie dotyczy domów drewnianych (trzpienie wbija się w drewno). Długość trzpieni i śrub zależy od grubości ocieplenia elewacji. Oferowane są śruby i trzpienie od 12 -30cm.

ZABEZPIECZENIA PRZED ZAPCHANIEM

Nawet najlepszy i najdroższy system rynnowy nie odprowadzi wody z dachu, jeśli będzie zapchany liśćmi i innymi zanieczyszczeniami. Producenci oferują różne rozwiązania tego problemu: siatki ochronne umieszczone w rynnach, które szczególnie przydają się wówczas, gdy wokół domu rosną drzewa liściaste. Siatki wytwarza się z niekorodującego materiału (tworzywa sztucznego lub tytan-cynku). Oprócz liści zatrzymają tylko większe zanieczyszczenia, takie jak szyszki, żołędzie czy kasztany. Nie są natomiast skuteczne, gdy wiatr nawieje igliwie, drobne gałązki, nasiona (zwłaszcza brzozy) albo piasek.
Najlepiej, aby siatka była wypukła, dzięki czemu nawet przyklejone do niej mokre liście nie utrudnią przepływu wody, bo szybko zdmuchnie je wiatr.

KOSZYCZEK - wkłada się go do sztucera - czyli elementu łączącego rynnę z rurą spustową, często określanego przez fachowców jako lej. Chroni on przed wpadaniem do rur spustowych większych zanieczyszczeń, z małymi jak nasiona, raczej sobie nie poradzi.

REWIZJA - (czyszczak) lub osadnik (wpust rynnowy) - stosuje się go wtedy, gdy woda będzie odprowadzana do kanalizacji deszczowej albo do zbiornika na deszczówkę.
Rewizję montuje się na rurze spustowej około 0,3-0,8 m ponad terenem. Ma ona wewnątrz kratkę, na której zbierają się liście i inne zanieczyszczenia spływające z rynny - dzięki otwieranej klapie można je łatwo usunąć.
Osadnik wyposażony jest w wyjmowany, łatwy do czyszczenia kosz.

Rynny należy czyścić przynajmniej dwa razy w roku - jesienią po opadnięciu liści z drzew oraz wiosną, by usunąć ich zbutwiałe resztki. Do usuwania zanieczyszczeń można używać plastikowych łopatek i szczotek (nigdy szczotek ostrych lub metalowych, aby nie uszkodzić ochronnej powłoki cynkowej albo lakierniczej). Dobrym sposobem usuwania liści jest płukanie wodą pod dużym ciśnieniem - z węża ogrodniczego, a jeszcze lepiej z myjki ciśnieniowej.

OSŁONY ANTYPRZELEWOWE

Jeśli dach naszego domu ma dość stromą połać, istnieje ryzyko, że podczas intensywnych opadów deszczu rynny nie nadążą odbierać wody i zacznie się ona przez nie przelewać. Aby temu zapobiec, w niektórych systemach można założyć na rynnie oraz w narożach specjalne osłony przeciwprzelewowe. Mogą one być również wykonane przez dekarza bezpośrednio na budowie, z blachy w kolorze orynnowania. Ich kształt i wielkość zależą od upodobań inwestora.

ZBIERANIE DESZCZÓWKI

Najprostsze urządzenia umożliwiające zbieranie wody deszczowej (wykorzystuje się ią później np. do podlewania ogrodu, mycia samochodu lub spłukiwania nawierzchni podjazdu) w zbiornikach naziemnych to:

KLAPA ODPŁYWOWA (łapacz wody) - wymaga ustawienia zbiornika (np. beczki) tuż przy niej. Woda będzie się do niego wlewała do momentu, aż nie zamkniemy klapy lub deszcz nie przestanie padać.

ZBIERACZ WIROWY - znacznie wygodniejszy w użytkowaniu niż klapa, gdyż działa praktycznie bezobsługowo. Wykorzystywany jest w nim wirowy spływ wody po ścianach rury. Następnie deszczówka doprowadzana jest do zbiornika za pomocą węża.
Jeśli rurę spustową zakończono osadnikiem, można go połączyć ze zbiornikiem podziemnym. Do pobierania zebranej wody deszczowej z takiego zbiornika wykorzystuje się ogrodową pompę samozasysającą z filtrem wyłapującym osady lub pompę zatapialną przystosowaną do brudnej wody.
Deszczówkę można rozprowadzić po działce (rurami drenażowymi, skrzynkami i tunelami rozsączającymi zakopanymi w ziemi) lub odprowadzić do kanalizacji burzowej albo ogólnospławnej. Nie wolno natomiast kierować jej do kanalizacji bytowej.

ŻEBY NIE ZAMARZAŁO
Systemy przeciwoblodzeniowe zabezpieczają przed zamarzaniem wody w rynnach i tworzeniem się lodowych zatorów oraz sopli, zapewniając tym samym stały odpływ wody z dachu. Podłącza się je do prądu o napięciu 230 V. Podstawą takiego systemu są przewody grzejne (z powłoką odporną na promienie UV), które układa się luźno na dnie rynny i wewnątrz rur spustowych.
Dostępne są dwa rodzaje przewodów:

STANDARDOWE: grzejące z jednakową mocą na całej długości rynny

SAMOREGULUJĄCE: które dostosowują swoją moc do temperatury otoczenia, mogącej różnić się w różnych częściach rynny - w odcinkach o temperaturze niższej grzeją intensywniej niż tam, gdzie jest cieplej. kierować jej do kanalizacji bytowej.
Pobór prądu przez kable grzewcze nie jest duży i wynosi 20-30 W na metr rynny. Dobowe zużycie energii zimą dla średniej wielkości domu nie przekracza więc 6-10 kWh.
Uzupełnieniem systemu przeciwoblodzeniowego są czujniki temperatury i wilgotności oraz układ sterujący z funkcją programowania.
Przewody grzejne można montować zarówno w orynnowaniu metalowym, jak i z tworzywa sztucznego.

ZAMIAST RUR

Wszyscy, którzy nie lubią rur spustowych, mają inne możliwości. Wodę z rynien mogą bowiem odprowadzać:

RZYGACZE, czyli mocowane na zakończeniach rynien ozdobne wylewki, na przykład o wyglądzie krokodylich lub smoczych głów. Kierują one strumień wody z dala od ściany budynku. Nadają się do efektownych rynien cynkowo-tytanowych albo miedzianych;

PLASTIKOWE LUB METALOWE ŁAŃCUCHY, które mocuje się do sztucera i opuszcza do ziemi. Woda spływa po nich na przykład do studzienki chłonnej wysypanej żwirem lub drobnymi kamieniami. Łańcuchy powinny być zakotwiczone, aby podczas silnych wiatrów nie obijały się o ściany i ich nie brudziły. Zimą często bywają oblodzone, a więc i dość ciężkie, dlatego ich montaż warto skonsultować z fachowcem, aby wzmocnił w odpowiednich miejscach konstrukcję orynnowania. Są znacznie tańsze niż rzygacze.

Opisany asortyment uzupełniają jeszcze: HAKI (rynajzy, rynhaki) - na nich opierają się rynny; ŁĄCZNIKI (zwykłe, uszczelkowe i korekcyjne) służące do wykonania połączenia przyległych odcinków rynny; KOLANA o różnym kącie załamania pozwalające na zmianę kierunku rury spustowej; TRÓJNIKI umożliwiające skierowanie wody z dwóch rur spustowych do jednej wylewki lub osadnika; SZTUCERY (leje spustowe) łączące rynny z rurami spustowymi; narożniki zewnętrzne i wewnętrzne o różnych kątach rozwarcia, DENKA (zaślepki, dekle) wykorzystywane do zakończenia rynien.
Podczas wyboru systemu nie warto kierować się ceną podstawowych elementów, czyli rynien i rur spustowych. Zaskoczeniem dla wielu inwestorów jest to, że o całkowitym koszcie decyduje właśnie cena detali - zwłaszcza przy bardziej skomplikowanych dachach, gdzie do prawidłowego odwodnienia potrzeba ich sporo.

Cena wody używanej w gospodarstwie jest coraz wyższa. Dlatego nie dziwi to, że wśród akcesoriów rynnowych bardzo popularne są obecnie te przeznaczone do zbierania deszczówki.


Orynnowanie